The Rule of Respect: Duty or Responsibility

Document Type : Original Article

Author

Associate professor of department of private and Islamic law, faculty of law, The University of Qom, Qom, Iran,

Abstract

Daman and civil responsibility are outcomes of a process that get perfected through a series of acts. Fight and legal principles and rules that perform certain functions within these institutions exert their effects within those processes. Their identity and function depend on the specific phase wherein they are effective. One of the Fiqh and legal rules that is certainly effective in the process of Daman and civil responsibility. While there is a consensus on the origin of this effect, its type and nature have been subject to various interpretations. Some scholars regard it as a basis of Daman and civil responsibility, while others regard it devising a public duty which in itself cannot cause Daman and civil responsibility. Yet, according to other formulations, this rule fulfills both functions. The present paper delves into detailed discussions made by outstanding. Twelver Shiite ulema in support of the duty-bound framework of this rule, hence their arguments proved tenable.

Keywords


  1.  

    1. ابن‌ابی‌جمهور، محمد؛ عوالی اللئالی؛ ج2، قم: دار سیدالشهداء7 للنشر، 1405ق.
    2. ابن‌شعبه حرانی، محمد؛ تحف العقول؛ قم: جامعه مدرسین، 1363.
    3. ابن‌عباد، صاحب؛ المحیط فی الغه؛ بیروت: عالم الکتاب، 1414ق.
    4. اراکی، محمدعلی؛ کتاب البیع؛ قم: مؤسسه در راه حق، 1415ق.
    5. اصفهانی، راغب؛ مفردات الفاظ القرآن؛ بیروت: دارالعلم، 1412ق.
    6. انصاری‌قمی، محمدرضا؛ العقد النضید (تقریراّ لابحاث المسجد الاعظم)؛ ج1 و2، قم: دارالتفسیر، 1387.
    7. ایروانی، میرزا علی؛ حاشیه مکاسب؛ ج1و2، قم: صبح الصادق، 1416ق.
    8. آخوند خراسانی، محمدکاظم؛ حاشیه مکاسب؛ تهران: وزارت ارشاد اسلامی، 1406ق.
    9. بجنوردی، سیدمحمدحسن؛ القواعد الفقهیه؛ ج2، قم: انتشارات دلیل ما، 1413ق.
    10. بحرالعلوم، محمد؛ بلغة الفقیه؛ ج2، تهران: منشورات مکتبه الصادق7، 1403ق.
    11. بحرانی، یوسف؛ الحدائق الناضره؛ ج19، قم: مؤسسه نشر اسلامی، 1405ق.
    12. تبریزی، میرزاجواد؛ درس خارج فقه؛ قم: دست‌نویس، [بی‌تا].
    13. حائری‌طباطبایی، سیدعلی؛ ریاض المسائل؛ ج14، قم: مؤسسة آل‌البیت:، 1418ق.
    14. حرّ عاملی، محمدبن‌حسن؛ وسائل الشیعه؛ ج3، 9 و12، قم: مؤسسه آل‌البیت:، 1409ق.
    15. ــــــــ؛ هدایة الامه الی احکام الائمه؛ مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه، 1412ق.
    16. حسینی‌حائری، سیدکاظم؛ فقه العقود؛ ج2، قم: مجمع الفکر الاسلامی، 1423ق.
    17. حسینی‌مراغی، سیدمیرعبدالفتاح؛ العناوین؛ ج2،1، قم: مؤسسه نشر اسلامی، 1425ق.
    18. حکیمیان، علی‌محمد؛ «قاعده احترام مبنای مسئولیت مدنی مسلمانان نسبت به یکدیگر»؛ مجله حقوق اسلامی، س9، ش33، 1391.
    19. خلخالی، سیدمحمدمهدی؛ فقه الشیعه (کتاب الاجاره)؛ تهران: انتشارات منبر، 1427ق.
    20. روحانی، سیدصادق؛ فقه الصادق؛ قم: دارالکتاب، 1412ق.
    21. سبزواری، سیدعبدالاعلی؛ مهذب الاحکام؛ قم: مؤسسه المنار، 1413ق.
    22. شفیعی، محمدحسن؛ «موضوع احترام در فقه»؛ فصلنامه فقه اهل بیت:، س9، ش33، 1382.
    23. شهیدثانی، زین‌الدین عاملی؛ مسالک الافهام؛ قم: مؤسسه المعارف الاسلامه، 1413ق.
    24. شیخ‌انصاری، مرتضی؛ کتاب المکاسب؛ ج3، قم: مجمع الفکر الاسلامی، 1424ق.
    25. شیخ‌صدوق، محمد؛ کمال الدین؛ تهران: الاسلامیه، 1395ق.
    26. ـــــــــ؛ من لایحضره الفقیه؛ ج4، قم: مؤسسه نشر اسلامی، 1363.
    27. شیخ‌طوسی، محمد؛ الخلاف؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1407ق.
    28. صدر، سیدمحمد؛ ماوراء الفقه؛ بیروت: دارالاضواء، 1420ق.
    29. طباطبایی‌حائری، سیدعلی؛ ریاض المسائل؛ قم: مؤسسه آل‌البیت:، 1418ق.
    30. طبرسی، احمد؛ الاحتجاج؛ ج2، مشهد: نشر مرتضی، 1403ق.
    31. علامه حلی، حسن؛ تحریر الاحکام؛ قم: مؤسسه الامام الصادق7، 1420ق.
    32. ــــــــ؛ تذکرة الفقهاء؛ قم: مؤسسة آل‌البیت:، 1388ق.
    33. علامه مجلسی، محمدباقر؛ بحار الانوار؛ ج73، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1403ق.
    34. فراهیدی، خلیل‌بن‌احمد؛ کتاب العین؛ قم: هجرت، 1410ق.
    35. فیض‌کاشانی؛ الوافی؛ اصفهان: کتابخانه امام امیر المؤمنین7، 1406ق.
    36. کاشانی، ملاحبیب‌الله شریف؛ تسهیل المسالک الی المدارک: قم: انتشارات اسلامیه، 1404ق.
    37. کلینی، محمدبن‌یعقوب؛ الکافی؛ ج7، تهران: دارالکتب الاسلامی، 1362.
    38. کوه‌کمری، سیدمحمد؛ کتاب البیع؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1417ق.
    39. مامقانی، محمدحسن؛ غایة الآمال؛ قم: مجمع الذخائر الاسلامیه، 1316.
    40. مجلسی، محمدتقی؛ روضة المتقین؛ قم: کوشانپور، 1406ق.
    41. محقق‌اصفهانی؛ حاشیه کتاب المکاسب؛ ج1 و 2، قم: پایه دانش، 1425ق.
    42. ــــــــ؛ کتاب الاجاره؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1409ق.
    43. محقق‌داماد، سیدمصطفی؛ قواعد فقه (بخش مدنی 2)؛ تهران: سمت، 1374.
    44. محقق‌کرکی؛ جامع المقاصد؛ قم: مؤسسه آل‌البیت:، 1414ق.
    45. محقق‌نائینی؛ منیة الطالب فی شرح المکاسب؛ ج1، قم: مؤسسه نشر اسلامی، 1424ق.
    46. مروّج‌جزایری، سیدمحمد؛ هدی الطالب فی شرح المکاسب؛ قم: مؤسسه دار الکتاب، 1416ق.
    47. مصطفوی، سیدمحمدکاظم؛ القواعد؛ قم: مؤسسه نشر اسلامی، 1417ق.
    48. مکارم‌شیرازی، ناصر؛ القواعد الفقهیه؛ قم: مدرسه امام امیرالمؤمنین7، 1411ق.
    49. ــــــــ؛ انوار الفقاهه؛ قم: مدرسه امام امیرالمؤمنین7، 1425ق.
    50. ملاصالح مازندرانی؛ شرح الکافی؛ تهران: المکتبه الاسلامیه، 1382.
    51. موسوی‌خمینی، سیدروح‌الله؛ فقه استدلالی؛ تقریر: سیدحسن طاهری‌خرم‌آبادی؛ تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;، 1418ق.
    52. موسوی‌خمینی، سیدروح‌الله؛ کتاب البیع؛ ج1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;، 1385.
    53. ــــــــ؛ کتاب البیع؛ ج1، قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، 1366.
    54. موسوی‌خویی، سیدابوالقاسم؛ المستند فی شرح العروه الوثقی؛ [بی‌جا]: [بی‌نا]، 1413ق.
    55. ـــــــــ؛ مصباح الفقاهه؛ ج2و3، قم: سیدالشهداء7، 1382.
    56. موسوی‌قزوینی، سیدعلی؛ رساله قاعده مایضمن؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1419ق.
    57. ـــــــــ؛ ینابیع الاحکام؛ ج2، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1424ق.
    58. مؤمن، محمد؛ «التشریح فی التعلیم الطبّی»؛ مجله فقه اهل بیت:، ش1، 1374.
    59. نجفی، محمدحسن؛ جواهر الکلام؛ ج4  و 21، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی، [بی‌تا].
    60. نوری، حسین؛ مستدرک الوسائل؛ ج1، قم: مؤسسة آل‌البیت:، 1408ق.
    61. هاشمی‌شاهرودی، سیدمحمود؛ فرهنگ فقه: قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، 1387.
    62. همدانی، آقارضا؛ حاشیه کتاب المکاسب؛ قم: محمدرضا انصاری‌قمی، 1420ق.