راه‌کارهای توسعه قلمرو عقد ضمان در فقه امامیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه قم

چکیده

عقد ضمان مصطلح در فقه امامیه از قلمرو مضیّقی برخوردار است و این قلمرو محدود مشکلات عدیده‌ای را به وجودآورده و موجب محرومیت از برخی فوائد این نهاد شده است. البته عرف عادی و تجاری همواره از الزامات فقه تبعیت نکرده و گهگاه راهی متفاوت پیموده است. نظریة فقهی نیز نتوانسته تحولات و نیازهای عرفی را نادیده بگیرد و در برخی موارد تسلیم این نیازها گردیده است. در این نوشته تلاش می‌شود که ابتدا عوامل متعددی که موجب تضییق قلمرو عقد ضمان گردیده شمارش شود. از جمله این عوامل ماهیت عقد ضمان و رد مفهوم تضامن و نیز مضیّق بودن موضوع آن است. سپس راه‌کارهایی که در فقه درجهت توسعة قلمرو آن و همگامی با نیازهای عرفی مطرح گردیده یا قابل‌طرح است مورد بررسی قرار گیرد. بسیاری از این راه‌کارها می‌تواند به تنهایی موضوع تحقیق مستقلی قرار گیرد. از این رو، در این نوشته صرفاً تا حدی که به موضوع بحث مرتبط است به این راه‌کارها پرداخته می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات