معیار ضمان در نوشتار حقوقی و فقهی به روشنی تبیین نگردیده و منشا وجود دیدگاههای گوناگونی شده است . عوامل دخیل در حدوث اضرار، از سه قسم خارج نبوده که عبارتند از علت ،سبب و شرط؛ تمییز این مفاهیم از یکدیگر دارای پیچیدگی های فراوانی است،لذا لازم است معیاری ارائه شود تا ضمن بازشناسی این مفاهیم، از صعوبت مفهومی و مصداقی آنها کاسته شود. لزوم ارائه ملاک تمییز این مفاهیم، در راستای تشخیص عوامل موثر از عوامل غیر موثر و در نتیجه تحمیل مسئولیت بر عوامل موثر، موضوعیت می یابد.در این نوشتار «تاثیر» و ماهیت واقعی آن به عنوان ملاک اصلی، و «عدوان» به عنوان مقدمه تاثیر و «استناد» به عنوان مجرای تاثیر، معرفی می گردند. علت عامل موثری است که عدوانش به صورت نوعی، حتما موجود و نفسا، تاثیر مستقیم در اضرار دارد لذا رابطه استناد بین آن و نتیجه نیز برقرار است. سبب عامل موثری است که تحقق نتیجه نه مستقیما از نفس وجودی آن ، بلکه از اثرش حاصل و عدوانش به صورت بالقوه موجود و به نحو نسبی و بر اساس شرایط، قابلیت فعلیت می یابد. رابطه استناد نیز به عنوان مجرای تاثیر، زمانی برقرار می شود که تاثیر سبب به فعلیت برسد. شرط نیز عامل غیر موثری است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم، تاثیری بر اضرار نداشته ،عدوان نیز در آن به نحو نوعی یا نسبی موجود نبوده لذا هرگز موثر در تحقق نتیجه نیست و توانایی سریان رابطه استناد را به عنوان مجرای تاثیر ندارد
)