بیع شرط به مثابه سازوکاری در تأمین مالی تجاری بین‌المللی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه مفید

2 دانشجوی دکتری

چکیده

تسهیل تجارت نیازمند منابع مالی است و تامین‌کنندگان منابع مالی همواره نگران بازگشت پول خود هستند. با در نظر گرفتن این مهم، شیوه‌های متنوعی برای تامین مالی قراردادها و پروژه‌های تجاری بین‌المللی تعریف شده است که از آن با عنوان ساز‌و‌کارهای تامین مالی بین‌المللی یاد می‌شود. بیع شرط نهادی پذیرفته‌شده در فقه اسلامی است که با توجه به خصوصیات سنتی و منحصر به فردش، می‌تواند پاسخ‌گوی نیازهای تجار و بنگاه-های اقتصادی بوده و به عنوان شیوه‌ای مستقل در تامین مالی تجاری بین‌المللی مورد شناسایی قرار گیرد. بیع شرط قالبی حقوقی است که با فراهم کردن بستری برای تزریق سرمایه، وثیقه کافی را در اختیار تامین‌کننده‌ مالی قرار می‌دهد، به این شکل که تامین‌کننده مالی پس از در اختیار گذاردن منابع مورد نیاز برای خرید کالا، یک قرارداد بیع با خریدار کالا منعقد نموده و کالا را از او می‌خرد، با این شرط که اگر خریدار(متقاضی منابع مالی)، در مدت زمانی معین مبلغ مورد نظر را مسترد کرد، قرارداد بیع فسخ شده و کالا به ملکیت او در آید.

موضوعات


  1. امامی، سید حسن،(1386)، حقوق مدنی، تهران، انشارات اسلامیه.
  2. شهیدی، مهدی،(1388)، حقوق مدنی 6 (بیع، معاوضه، اجاره، جعاله، قرض و صلح)، تهران، مجد.
  3. شیروی، عبدالحسین، (1391)، حقوق تجارت بین الملل، تهران، سمت.
  4. عین آبادی، جواد، (1391)، صنعت لیزینگ در جهان و ایران (محدودیت ها، موانع و راهکارها)، تهران، انشارات نیاز دانش.
  5. کاتوزیان، ناصر، (1369)،  قواعد عمومی قراردادها، ج5، تهران، انتشارات بهنشر.
  6. کاتوزیان، ناصر، (1384)، حقوق مدنی- دوره عقود معین، ج1، تهران، شرکت سهامی انتشار.
  7. مدرس، احمد و عبداله پور، فرهاد، (1390)، مدیریت مالی، تهران، شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
  8. مطهری، مرتضی، (1384)، مسئله ربا و بانک به ضمیمه مسئله بیمه، تهران، انتشارات صدرا.
  9. انصاری، مرتضی، (1415 ﻫ.ق)، کتاب المکاسب، قم، کنگره جهانی بزرگداشت شیخ انصاری.
  10. بحرانی، یوسف بن احمد، (1405 ﻫ.ق)، حدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  11. جزیری، عبدالرحمن و غروی، سید محمد و مازج، یاسر، (1419 ﻫ.ق)، الفقه علی المذاهب الاربعه و مذهب اهل البیت(ع)، بیروت،دارالثقلین.
  12. حرعاملی، محمد بن حسن، (1409 ﻫ.ق)، وسائل الشیعه، قم، موسسه آل البیت(ع).
  13. حلّی، جعفر بن حسن( محقق حلّی)، (1408 ﻫ.ق)، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، انتشارات اسماعیلیان.
  14. حلّی، حسن بن یوسف (علامه حلّی)، (بی تا)، تذکره الفقهاء، قم، موسسه آل البیت(ع).
  15. خویی، سّید ابوالقاسم، (1364)، مصباح الفقاهه، قم، نشر منتخب.
  16. ‌سنهوری، عبدالرزاق، (1953م)،مصادر الحق، بیروت، مجمع العلمی العربی الاسلامی.
  17. طوسی، محمد بن حسن، (1387)،المبسوط فی فقه الامامیه، تهران، انتشارات مرتضوی.
  18. عاملی، زین الدین بن علی(شهید ثانی)، (1413ﻫ.ق)، مسالک الافهام، قم، چ اول، موسسه المعارف الاسلامیه.
  19. عاملی، علی بن حسین(محقق کرکی)، (1414 ﻫ.ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم، موسسه آل البیت(ع).
  20. عبد الرحمن، محمود، (1999م)، معجم المصطلحات و الالفاظ الفقهیه، بیروت، دارالفضیله.
  21. عبدالرحمن بن عمر، (بی‌تا)، الشرح الکبیر، بیروت، دارالکتاب العربی.
  22. کلینی، محمد بن یعقوب، (1365)، الکافی، تهران، انتشارات اسلامیه.
  23. موسوی خمینی، سّید روح الله، (بی‌تا)، تحریر الوسیله، قم، مطبوعات دارالعلم.
  24. نجفی، محمد حسن، (بی‌تا)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، دار الاحیاءالتراث العربی.

منابع انگلیسی

  1. Bianca, C. Massimo and Bonell, Michael Joachim, (1987), Commentary on the International Sales Law: The 1980 Vienna Sales Convention, Giuffrè.
  2. Contino, Richard M., (2002), The Complete Equipment Leasing Handbook; A Deal Maker's Guide With Forms, Checklists, and Worksheets, Amacom, New York.
  3. Deelen, Linda et al, (2003), Leasing for Small and Micro Enterprises, International Labour Organization.
  4. Liu, Goujin, (2010), Finance Leasing in International Trade, PHD thesis, Birmingham Law School.
  5. Schmitthoff, Clive M., (2007), The Law and Practice of International Trade, 12th Edition, Edited by Carole Murray, Sweet & Maxwell.
  6. UNCITRAL, (2012), Digest of Case Law on the United Nation Convention on Contracts for the International Sale of Goods, United Nations.
  7. UNIDROIT, (2010), Official Commentary to the UNIDROIT Model Law on Leasing, Uniform Law Review, vol. 15, Issue 2, p. 548-610.