نیاز به معاشرت و همدلی با افراد دیگر جامعه، از اساسی‌ترین نیاز‌های بشر است. خداوند عزوجل «آزادی» را در انسان به ودیعه گذاشت تا انسان بتواند با اختیار خود، در هر زمان و مکانی به انسان‌های دیگر بپیوندد. قانونگذار اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز این حق را برای ایرانیان به رسمیت شناخت تا بتوانند برای تبادل دیدگاه‌ها و بیان مطالباتشان، اجتماعات قانونی موقتی تشکیل دهند. بر اساس اصل 27 قانون اساسی ایران، برای تشکیل اجتماعات موقتی یا عمومی، دو شرط «عدم حمل سلاح» و «عدم اخلال به مبانی اسلام» ضروری است. شاید به همین دلیل باشد که با وجود عدم تصریح قانون اساسی به ضرورت اطلاع وزارت کشور، این امر برای تشکیل راهپیمایی ـ که روشن‌ترین مصداق تشکیل اجتماعات موقتی در کشور ماست ـ الزامی بیان شده است تا بر حصول این دو شرط نظارت شود. به نظر می‌رسد قانونگذار و مجریان قانون برای تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌ها نباید خلاف صریح قانون اساسی، اطلاع یا دریافت مجوز از وزارت کشور را الزامی کنند و اگر هدفِ عدم اخلال به نظام و مبانی اسلام را دنبال می‌کنند، شایسته است از راه وضع اصل جدید در این باره یا از راه تفسیر قانونی شورای نگهبان، یا حتی تغییر این اصل، راه را بر ایجاد موانع قانونیِ اِعمال آزادی تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌ها ببندند.
ابراهیمیان، حجت‌الله؛ «حقوق خاص اقلیت‌های دینی در نظام سیاسی ایران با تأکید بر قانون اساسی»؛ فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، ش29، تابستان1391.
اداره کل امور فرهنگی مجلس شورای اسلامی؛ مشروح مذاکرات مجلس بررسی قانون نهایی اساسی جمهوری اسلامی ایران؛ ج1 و 2، چ1، تهران: انتشارات مجلس شورای اسلامی، 1364.
اسلامی، رضا و محمدمهدی کمالوند؛ «چالش‌های آزادی اجتماعات در سیستم حقوقی ایران در پرتو نظام بین‌المللی حقوق بشر»؛ مجله حقوقی بین‌المللی، ش50، بهار و تابستان1393.
اعرافی، علیرضا؛ «حدود آزادی بیان و مطبوعات از دیدگاه اسلام»؛ فصلنامه نامه فرهنگ، ش44، تابستان 1381.
انوری، حسن؛ فرهنگ بزرگ سخن؛ ج1، چ3، تهران: انتشارات سخن، 1386.
ـــــ ؛ فرهنگ دانش‌آموز سخن؛ چ1، تهران: انتشارات سخن، 1384.
ایمانی، عباس و امیررضا قمطیری؛ قانون اساسی در نظام حقوقی ایران؛ چ1، تهران: انتشارات نامه هستی، 1388.
بندرچی، محمدرضا؛ «حقوق شهروندی در حقوق اساسی ایران (قسمت پایانی)»؛ مجله دادرسی، ش47، 1383.
بهشتی، محمد؛ فرهنگ فارسی صبا؛ چ5، تهران: انتشارات صبا، 1378.
پروین، خیرالله و سیما سپهری‌فر؛ «حقوق اقلیت‌ها در قانون اساسی (با تأکید بر اماکن، دارایی‌ها و حقوق سیاسی)»؛ فصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، ش6، بهار و تابستان 1393.
توسلی نائینی، منوچهر؛ «جایگاه و نقش قانون اساسی در مردم‌سالاری دینی با نگاهی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»؛ پژوهشنامه انقلاب اسلامی، ش13، بهار 1385.
جوان‌آراسته، حسین؛ گزینش رهبر و نظارت بر او در نظام جمهوری اسلامی ایران؛ چ2، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1391.
خلخالی، فرید؛ «نظم عمومی و آزادی تجمع و تشکل»؛ نشریه حقوق اساسی، ش3، زمستان 1383.
خلیلی، محسن؛ «قانون اساسی و حقوق شهروندان، با نگاهی به جایگاه حقوق شهروندی در مذاکرات مجلس خبرگان بررسی نهایی قانون اساسی»؛ مجله اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، ش141 و 142، خرداد و تیر 1378.
دهخدا، علی‌اکبر؛ لغت‌نامه دهخدا؛ ج1، چ1، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1372.
دیلمی، احمد؛ بررسی فقهی ـ حقوقی مرور زمان؛ چ1، قم: انتشارات بوستان کتاب قم، 1384.
رازی، فریده؛ فرهنگ واژه‌های فارسی سره برای واژه‌های عربی در فارسی معاصر؛ چ4، تهران: نشر مرکز، 1380.
رحمانی، امیر؛ «آزادی سیاسی و اجتماعی از دیدگاه قرآن و نهج‌البلاغه (2)/ اصول تضمین‌کننده آزادی اجتماعی در نظام اسلام»؛ فصلنامه حکومت اسلامی، ش30، 1382، ص202ـ229.
رحمت‌اللهی، حسین، محمدجواد ارسطا، نجف لک‌زایی و هادی حاج‌زاده؛ «امنیت سیاسی افراد و مرجع آن در فقه امامیه»؛ فصلنامه فقه و حقوق، ش44، بهار 1394.
رضوی بهابادی، سیدعلی و حسین حسن‌پور آلاشتی؛ فرهنگ زبان فارسی؛ چ1، یزد: انتشارات بهاباد، 1373.
رهبر، عباسعلی و مهرداد مقدمی؛ «بنیان‌های حقوقی مردم‌سالاری دینی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»؛ فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، ش25، تابستان 1390.
زراعت، عباس؛ شرح مختصر قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 (اصلاحی 1392)؛ ج2، چ1، تهران: انتشارات ققنوس، 1392.
زراعت، عباس؛ قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی؛ چ1، تهران: انتشارات ققنوس، 1383.
شریعتی، سعید؛ حقوق ملت و دولت در قانون اساسی؛ چ1، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1384.
شعبانی، قاسم؛ حقوق اساسی و ساختار حکومت جمهوری اسلامی ایران؛ چ45، تهران: انتشارات اطلاعات، 1391.
شهباز قهفرخی، سجاد؛ «حریم خصوصی فیزیکی افراد در آیینه فقه امامیه و حقوق ایران»؛ مجله پژوهش‌های فقهی، ش13، بهار و تابستان 1392.
صالحی، جواد؛ «حمایت کیفری از امنیت حریم خصوصی در پرتو حاکمیت قانون»؛ مجله حقوق جزا و جرم‌شناسی، ش2، پاییز و زمستان 1391.
صدری افشار، غلامحسین، نسرین حکمی و نسترن حکمی؛ فرهنگ فارسی امروز؛ چ1، تهران: مؤسسه نشر کلمه، 1373.
طباطبایی مؤتمنی، منوچهر؛ آزادی‌های عمومی و حقوق بشر؛ چ3، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1382.
ظهیری، سیدمجید؛ «حدود آزادی در سیستم‌های حقوقی اسلام و لیبرالیسم»؛ مجله پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، ش21، فروردین و اردیبهشت 1379.
عطایی اصفهانی، محمدعلی؛ آزادی از دیدگاه اسلام؛ چ1، قم: انتشارات عصر ظهور، 1378.
علیزاده، عبدالرضا و محمدهادی کاویانی؛ «حق امنیت فردی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»؛ فصلنامه حقوق (مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران)، دوره 41، ش 4، زمستان 1390.
عمید زنجانی، عباسعلی؛ کلیات حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران؛ چ3، تهران: انتشارات مجد، 1387.
عمید، حسن؛ فرهنگ فارسی عمید؛ چ1، تهران: انتشارات اشجع، 1389.
فروغی، فضل‌الله، محمدناصر برجی و جواد مصلحی؛ «مبانی ممنوعیت نقض حریم خصوصی در حقوق ایران و امریکا»، مجله مطالعات حقوقی؛ دوره 6، ش3، پاییز 1393.
فهیمی، عزیزالله؛ «بحث تطبیقی در ارث اقلیت‌های دینی و قانون مدنی ایران»؛ مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ش64، تابستان 1383.
قاضی شریعت‌پناهی، ابوالفضل؛ بایسته‌های حقوق اساسی؛ چ12، تهران: نشر میزان، 1382.
قنواتی، جلیل و حسین جاور؛ «مبانی احترام در شناسایی و حمایت از حریم خصوصی در حوزه ارتباطات»؛ نشریه حقوق اسلامی، ش29، تابستان 1390.
کاتوزیان، ناصر؛ حقوق مدنی (قواعد عمومی قراردادها)؛ ج1، چ7، تهران: شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا، 1385.
ـــــ ؛ مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران؛ چ46، تهران: شرکت سهامی انتشار، 1384.
کسیجان، کاترین؛ «نظم عمومی در حقوق اروپا»؛ ترجمه فیض‌الله جعفری؛ مجله حقوقی بین‌المللی، ش38، بهار و تابستان 1387.
مالکی، امید؛ فرهنگ فارسی فرهیخته؛ چ5، تهران: انتشارات بدیهه، 1387.
)