1
استادیار گروه فلسفه حقوق مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قم
2
کارشناسی ارشد رشته حقوق با گرایش عمومی در موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی رحمه الله در قم
چکیده
پوزیتیویسم حقوقی نسبت به بایدهای اخلاقی و حقوقی و ارتباط آنها، دیدگاه خاصی دارد که در دو سده گذشته مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است؛ تفکیک ابعاد معناشناسانه، هستی‌شناسانه، معرفت‌شناسانه، مباحث منطقی بایدهای اخلاقی و حقوقی و رابطه آنها از منظر پوزیتیویسم حقوقی، مخاطب را برای ارزیابی دقیق‌تر این دیدگاه، یاری می‌رساند؛ این مقاله با تفکیک یادشده، دیدگاه پوزیتیویست‌های حقوقی را بررسی میکند. در میان پوزیتیویست‌های حقوقی، برخی با رویکرد سخت و با عنوان پوزیتیویست‌های طردگرا، به عدم امکان التزام به اخلاقی شدن بایدهای حقوقی باور دارند؛ عده‌ای دیگر تنها به عدم التزام بر اخلاقی شدن حقوق گرویده‌اند. به نظر می‌رسد پوزیتیویسم‌های حقوقی با نفی واقعیت عینی از بایدهای اخلاقی و حقوقی در هستی‌شناسی و قول به نسبیت در معرفت‌شناسی، رابطه منطقی میان باید و هست را نفی کرده‌اند و به تفکیک بایدهای اخلاقی و حقوقی معتقد شده‌اند؛ اما با توجه به هدف قرب به کمال مطلق که از اهداف خلقت در دیدگاه اسلام مطرح می‌شود و قابل تبیین عقلانی است، نمی‌توان دیدگاه پوزیتیویسم حقوقی را پذیرفت.
)