دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشکده حقوق دانشگاه قم
چکیده
رکن روانی جرم به جهت آن که جنبهی ذهنی دارد، اثبات آن با پیچیدگیهای زیادی همراه است. دشواری مزبور نسبت به کلیهی عناصر این رکن هم در جرایم عمدی و هم غیر عمدی متصور است. در نوشتار حاضر با روشی تحلیلی – توصیفی تلاش شده است تا به صورت تطبیقی دلایل و شیوهی اثبات عناصر رکن روانی در جرایم عمد، اعم از علم، سوءنیت عام و سوءنیت خاص را در فقه اسلامی و حقوق ایالات متحده آمریکا مورد مطالعه قرار دهیم. یافتههای تحقیق نشان از آن دارد که عمدتاً قصد مجرمانه و مؤلفههای آن بر مبنای قراین و امارات عینی احراز میشود، که در حقوق آمریکا با بهرهگیری فراوان از فروض و امارات تلاش نمودهاند تا از دشواریهای اثباتی رهایی یابند، لکن در فقه اسلامی اثبات خلاف اصل عدم قصد را تنها از طریق اقرار متهم و یا در غیر این صورت قراین عینی و ظواهری مجاز دانسته که مرجع قضایی را به اطمینان برسانند و تمسک به فروض و امارات چندان در این زمینه به رسمیت شناخته نشده است.