1
دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی خرمآباد
2
استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی اسلامشهر
چکیده
«نظارت»، یکی از مهمترین ارکان صنعت ساخت و ساز است که توسط شخصیت حقیقی یا حقوقی موسوم به مهندس ناظر همراه با مسئولیتهای مؤثر که در منطوق مقررات مربوط به ساختمان ذکر شده صورت میگیرد. با این وجود، سکوت و اجمال قانون در مورد محدوده مسئولیت آنها موجب شده تا در دادرسیها تشخیص مسئول اصلی خسارت وارده در ساختمان با مشکل مواجه گردد. مهمترین تعهدات مهندس ناظر در قالبهای قرارداد یا غیر قرارداد و در برخی مواقع با شرط عدم مسئولیت (مشتمل بر معایب و فوائد خاص) است. در برخی فروض با دیدگاه مبتنی بر بطلان شرط عدم مسئولیت به لحاظ فقهی و حقوقی مواجه میگردد. از سوی دیگر ادلهی فقهی (مشتمل بر اصل لزوم، صحت، اباحه، وفای به شرط، اقدام و...) و ادله حقوقی (مشتمل بر: اصل آزادی قراردادها، عدم مغایرت با نظم عمومی و اخلاق حسنه و...) بیانگر اعتبار شرط عدم مسئولیت مهندس ناظر است که در پژوهش حاضر مورد مداقّه قرار گرفته است.