انتفاء هدف قرارداد در حقوق اسلام وایران: مطالعه تطبیقی با حقوق انگلیس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.

2 دانشیار دانشگاه شهید بهشتی، گروه حقوق خصوصی، تهران، ایران

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی/ تهران/ ایران

چکیده

بعد از انعقاد قرارداد، ممکن است حوادثی رخ ‌دهد که هدف معامله برای طرفین قرارداد برآورده نشود و انجام آن برای یکی یا هر دو طرف معامله بی ثمر گردد. این فرض در حقوق کامن لا، تحت عنوان«انتفاء هدف یا عقیم شدن هدف قرارداد» بررسی می‌شود که براساس آن، طرفی که به هدفش نرسیده از اجرای تعهد معاف می‌شود.مبانی متعددی برای این تئوری در حقوق انگلیس شمارده شده است. در حقوق اسلام و ایران مبحث مستقلی در این باره مطرح نشده است اما آیا پذیرش چنین دیدگاهی بر طبق مبانی فقهی و اصول حقوق ایران، ممکن است؟ این تئوری در این نظام حقوقی با چه مبنایی پذیرفته شده است. ممکن است در نگاه اولیه، استناد به این تئوری در فقه اسلامی و حقوق ایران به جهت تقابل با اصل لزوم و استحکام معاملات (اوفوا بالعقود) سخت به نظر برسد. ولی بررسی دقیق منابع فقهی و ملاکات مواد قانونی نشانگر آن است که می توان همانند حقوق کامن لو ، به این دکترین استناد کرد. این جستار با روش توصیفی- تحلیلی و استنباطی روشن می سازد که با چه شرایط و رویکردی می‌توان به این تئوری در فقه اسلامی و حقوق ایران استناد نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات