the analyses of government responsibility for paying Dia based on benefit - cost rule

Document Type : Original Article

Author

IICT

Abstract

Abstract

The responsibility of public property for paying monetary compensation has various basis and reasons. Some are the principle of disregarding a Muslim’s blood, assigning the crime to the government or state authorities, and also the principle of cost-advantage. According to the last principle which is the subject of this text, when a person gains an advantage or a profit from a thing or another person, he/she is responsible for it. The responsibility of public property for paying monetary compensation because of non-Muslim citizen crimes who can’t pay and also paying monetary compensation for the mistakes of a doer who has no heir but Islamic ruler, based on the referent of some narrations and Juris consult’s sentences, is because the mentioned people have to pay special taxes (ransom) to the Islamic government and/or their heritage will go towards public property.

Key words: paying monetary compensation, public property, cost-advantage, principle of “man lahol ghanam”, monetary compensation inheritance

Keywords

Main Subjects



1.ابن‌ابى‌جمهور، محمد‌بن‌على؛ عوالی‌اللئالی العزیزیة؛ قم: دار سیدالشهداء للنشر، 1405ق.
2.ابن‌ادریس، محمد‌بن‌منصور‌بن‌احمد؛ السرائرالحاوی لتحریرالفتاوى؛ چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، 1410ق.
3.ابن‌بابویه (صدوق)، محمد‌بن‌على؛ من لایحضره‌الفقیه؛ چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، 1413ق.
4.ابن‌برّاج، عبدالعزیز‌؛ المهذب؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، 1406ق.
5.ابن‌حمزه، محمد‌بن‌على؛ الوسیلة إلى نیل‌الفضیلة؛تابخانه آیت‌الله العظمی مرعشى نجفى، 1408ق.
6.ابن‌زهره، حمزه‌بن‌على؛ غنیة‌النزوع إلى علمی‌الأصول والفروع؛ قم: مؤسسه امام صادق، 1417ق.
7.ابن‌ماجه، محمد‌بن‌زید؛ سنن ابن‌ماجة؛ تحقیق محمد فؤاد عبدالباقی؛ بیروت: دارالفر للطباعة والنشر والتوزیع، [بی‌تا].
8.ابی‌داود، عبدالله‌بن‌اشعث؛ سنن أبی‌داود؛ تحقیق سعید محمد اللحام؛ بیروت: دارالفر للطباعة والنشر والتوزیع، 1410ق.
9.اردبیلى، احمد‌بن‌محمد؛ مجمع‌الفائدة والبرهان فی شرح إرشادالأذهان؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، 1403ق.
10.انصاری، مرتضى؛ نگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى، 1415ق.
11.ترمذی، محمد‌بن‌عیسی؛ سنن الترمذی؛ تحقیق و تصحیح عبدالرحمن محمد عثمان؛ چ2، بیروت: دارالفر للطباعة والنشر والتوزیع، 1403ق.
12.حلّى هذلی، یحیى‌بن‌سعید؛ الجامع للشرائع؛ قم: مؤسسه علمیه سیدالشهداء، 1405ق.
13.حلّی (علامه حلّى)، حسن‌بن‌یوسف‌بن‌مطهر؛ إرشادالأذهان إلى ‌الإیمان؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، 1410ق.
14.حلّی (علامه حلّى)، حسن‌بن‌یوسف‌بن‌مطهر؛  فی معرفة الحلال والحرام؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، 1413ق.
15.حلّی (محقق حلّى)، نجم‌الدین جعفر‌بن‌حسن؛ شرائع‌الإسلام فی مسائل الحلال والحرام؛ چ2، قم: مؤسسه اسماعیلیان، 1408ق.
16.حلّی (محقق حلّى)، نجم‌الدین، جعفر‌بن‌حسن؛ المختصرالنافع فی فقه الإمامیة؛ چ6، قم: مؤسسة المطبوعات الدینیه، 1418ق.
17.خمینى، سیدروح‌الله؛ تحریرالوسیلة؛ قم: مؤسسه مطبوعات دارالعلم، [بی‌تا].
18.خمینى، سیدروح‌الله؛ یع؛ تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، [بی‌تا].
19.خویى، سیدابوالقاسم؛ منهاج‌الصالحین؛ قم: نشر مدینةالعلم، 1410ق.
20.خویی، سیدابوالقاسم؛ مبانی  [بی‌جا]: [بی‌نا]، [بی‌تا].
21.راوندى، قطب‌الدین سعید‌بن‌عبدالله؛ فقه‌القرآن؛تابخانه آیت‌الله العظمی مرعشى نجفى، 1405ق.
22.روحانی، سیدمحمدصادق؛ فقه‌الصادق؛ قم: ، 1412ق.
23.زحیلی، محمد مصطفی؛ القواعدالفقهیة و تطبیقاتها فی‌المذاهب الأربعة؛ دمشق: انتشارات دارالفر، 1427ق.
24.زراعت، عباس؛ «بیگانگان و غیرمسلمانان و مسئولیت بیت‌المال درمورد دیه»، مجله حقوقی و قضایی دادگستری؛ تابستان 1383، ش47.
25.سبزواری، سیدعبدالأعلی؛ مهذب‌ فی بیان الحلال والحرام؛ تحقیق مؤسسه المنار؛ قم: دفتر آیت‌الله سبزواری، 1413ق.
26.سلاّر، حمزه‌بن‌عبدالعزیز؛ المراسم‌العلوییة؛ قم: منشورات الحرمین، 1404ق.
27.طباطبایى حائرى، سیدعلى‌بن‌محمد؛ ریاض‌المسائل؛ قم: مؤسسه آل‌البیت، 1418ق.
28.طوسى، ابوجعفر محمد‌بن‌حسن؛ تهذیب‌تب الإسلامیه، 1407ق.
29.طوسى، ابوجعفرمحمد‌بن‌حسن؛ النهایة فی مجرد الفقه والفتاوى؛ چ2، بیتاب العربی، 1400ق.
30.طوسی، ابوجعفر محمد‌بن‌حسن؛ الخلاف؛ قم: نشر اسلامی، 1414ق.
31.طوسی، ابوجعفر محمد‌بن‌حسن؛ المبسوط؛ تحقیق محمدتقى شفى؛ چ3، تهران: انتشارات مرتضویه، 1387ق.
32.عاملی (شهید اول)، محمد‌بن‌مى؛ الدروس‌الشرعیة فی فقه‌الإمامیة؛ چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، 1417ق.
33.عاملی (شهید ثانى)، زین‌الدین‌بن‌على؛ الروضةالبهیة فی شرح اللمعةالدمشقیة؛ قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه، 1412ق.
34.عبدالغفار، محمدحسن؛ القواعدالفقهیة بین‌الأصالة والتوجیه؛ مندرج در: سایةالشامله https://al-maktaba.org/book/32391.
35.فاضل هندى، محمد‌بن‌حسن؛ ‌اللثام والإبهام عن  قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، 1416ق.
36.اشف‌الغطاء، محمدحسین‌بن‌على‌بن‌محمدرضا؛ تحریرالمجلة؛ عراق: المتبة المرتضویه، 1359ق.
37.ینی، ابوجعفرمحمد‌بن‌یعقوب؛ ی؛تب الإسلامیه، 1407ق.
38.یدری، محمد‌بن‌حسین؛ أصباح‌الشیعة بمصابیح الشریعه؛ تحقیق ابراهیم بهادری؛ قم: مؤسسه امام صادق، 1416ق.
39.مامقانى، محمدحسن‌بن‌ملاعبدالله؛ غایةالآمال فی شرح  ؛ قم: مجمع‌الذخائر الإسلامیه، 1316ق.
40.محقق سبزواری، محمدباقر‌بن‌محمد؛ ی اصفهان: انتشارات مهدوى، [بی‌تا].
41.مصطفوى، سیدمحمداظم؛ مائة قاعدة فقهیة؛ چ4، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، 1421ق.
42.مغربى، ابوحنیفه نعمان‌بن‌محمد؛ تأویل‌الدعائم؛ قاهره: دارالمعارف، [بی‌تا].
43.مفید (شیخ مفید)، محمد؛ المقنعة؛ نگره جهانى هزاره شیخ مفید، 1413ق.
44.مارم شیرازى، ناصر؛ القواعدالفقهیة؛ چ3، قم: مدرسه امام امیرالمؤمنین، 1411ق.
45.مارم شیرازى، ناصر؛ أنوارالفقاهة ـ ‌البیع؛ قم: انتشارات مدرسة الإمام علی‌بن‌ابی‌طالب، 1425ق.
46. شیرازی، ناصر؛ درس خارج فقه، مبحث خیارات؛ به‌نقل از: http://www.eshia.ir، 3/10/1397.
47.نایینى، میرزامحمدحسین؛ منیةالطالب فی حاشی تهران: المتبة المحمدیه، 1373ق.
48.نجفی، محمدحسن؛  فی شرح شرائع‌الإسلام؛ تحقیق عباس قوچانی؛ تهران: دارال الإسلامیه، 1366.