%0 Journal Article %T قاعده اهم و مهم و کارکردهای حقوقی آن %J حقوق اسلامی %I پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی %Z 1735-3270 %A دیلمی, احمد %A جلیلی مراد, آیت اله %D 2020 %\ 08/22/2020 %V 17 %N 66 %P 7-26 %! قاعده اهم و مهم و کارکردهای حقوقی آن %K تزاحم اهم با مهم %K مصلحت %K هدف و وسیله %K تزاحم حقوق %K تزاحم تکالیف %R %X ضرورت ترجیح اهم بر مهم در عرصه حاکمیت و اداره کشور، از اموری است که همواره مورد توجه حقوقدانان و سیاستمداران در جوامع مختلف بوده است. مقام اجرایی در تزاحم میان حقوق و تکالیف ناگزیر است یکی از آنها را بر دیگری برتری دهد. قاعده اهم و مهم با در نظر گرفتن مبانی فقهی و حقوقی آن در اندیشه اسلامی یکی از کاربردی‌ترین قواعد در حل تزاحمات میان حقوق و تکالیف حقوقی می باشد. در این مقاله تلاش شده است با روش توصیفی- تحلیلی، پس از بررسی اجمالی مفهوم‌شناسی و پیشینه دینی و حقوقی قاعده اهم و مهم، ماهیت فقهی و حقوقی آن در حقوق اسلامی تبیین گردد؛ و در ادامه، کاربرد، جایگاه و شاخص‌های ترجیح اهم بر مهم در حقوق اسلام مورد مطالعه قرار گیرد. نتیجة حاصل از تحلیل و بررسی کاربردی قاعده اهم و مهم در حقوق نشان می‌دهد که قاعده مذکور منشاء عقلی دارد؛ و در همه جوامع انسانی کارآمد و ضروری پنداشته می شود. همچنین، این قاعده دارای معیاری‌های مشخصی برای ترجیح اهم بر مهم است، تا زمینه سوء استفاده از آن برای «توجیه وسیله با هدف» فراهم نگردد. %U https://hoquq.iict.ac.ir/article_44671_8a66e278c5cc937e2d7865c437f4fd68.pdf