عدم رعایت بهداشت در برابر بیماریهای همه‌گیر (کرونا) از نگاه فقه و حقوق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار جامعة المصطفی العالمیه

چکیده

بیماری‌های واگیردار ازجمله ابتلا به کرونا [کووید 19] از چالش‌های بزرگ برای جهان به‌شمار می‌روند که امور زندگی جوامع بشری را تحت تاثیر قرار می‌دهند. همه اعضای جامعه نسبت به هم مسئولیت حقوقی دارند و باید در هنگام شیوع بیماری واگیردار بهداشت را رعایت کنند تا سبب انتقال آن به دیگری و بروز آسیب‌های جانی و مالی نشوند. این مقاله با روش تحقیق توصیفی تحلیلی و اسناد کتابخانه‌ای  به بررسی حکم فقهی  و حقوقی عدم‌رعایت بهداشت در برابر بیماری واگیردار به‌خصوص کرونا و ضمان و مسئولیت کیفری انتقال‌دهنده آن می‌پردازد.
عدم‌رعایت بهداشت فردی در برابر این بیماری براساس قاعده حرمت اضرار به نفس، قاعده وجوب دفع ضرر محتمل، قاعده وجوب حفظ جان، قاعده نفی ضرر، عموم و اطلاق ادله حرمت خودکشی و اصل احتیاط حرام و ممنوع است.
عدم رعایت بهداشت عمومی در برابر این بیماری نیز طبق قاعده نفی ضرر، قاعده احترام، عموم و اطلاق ادله حرمت قتل حرام و ممنوع است. انتقال دهنده بیماری واگیردار به ویژه کرونا براساس قاعده اتلاف، قاعده تسبیب، قاعده احترام، قاعده نفی ضرر، قاعده تعهد ایمنی و قاعده تعهد به مراقبت متعارف ضامن است. قصاص انتقال‌دهنده بیماری درصورت فوت دریافت‌کننده منتفی است؛ زیرا در قتل عمد مباشرت و غالبی بودن فعل کشندگی شرط است، درحالی‌که این‌دو در این‌جا محل اشکال است. در قتل شبیه عمد و قتل خطای محض نیز قصاص درکل ازجمله این‌جا منتفی است.

کلیدواژه‌ها