حقوق اسلامی

انواع غرامت های سلب مالکیت و قواعد ارزیابی آن در حقوق ایران و انگلیس

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکتری رشته حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی

2 استاد بازنشسته گروه حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

3 دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

4 استاد گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

سلب مالکیت به طور استثنایی و به شرط وجود منفعت عمومی و پرداخت غرامت، رواست.در این مکتوب نخست به بررسی انواع غرامت های قابل پرداخت به اشخاصی که از سلب مالکیت اثر پذیرفته اند پرداخته ایم. این غرامت برخلاف تصور رایج و رویه قضایی ایران تنها شامل قیمت ملک که مالک مستحق آن است، نمی گردد بلکه هرگونه خسارتی را که به هر دارنده حقی وارد می شود، در بر می گیرد. با این تفاوت که در حقوق ما زیان هایی که مستقیما به دارنده حق می رسد، جبران شدنی می باشند ولی در انگلیس، زیان های غیر مستقیم (زیان به املاکی که در طرح واقع نشده ولی از طرح اثر پذیرفته اند) نیز قابل جبران اند. سپس از قواعد حاکم بر ارزیابی غرامت سخن به میان آمده است. بر خلاف حقوق انگلیس، این قواعد در حقوق ما شمارش نشده اند، اگر چهازقوانین ایران نیز می توان قواعد مشابهی را دریافت نمود. به کارگیری این قواعد از سوی دادگاه ها بسیار مهم است و از حیث انوع غرامت های قابل درخواست، می تواند تحولی در رویه قضایی ما بیافریند و از حقوق خصوصی در برابر سیاست های عمومی دفاع کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

  1. آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین (1406ق). حاشیه المکاسب، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سازمان چاپ و انتشارات
  2. انتظار یزدی، حسن رضا(1394). «تاثیر طرح در قیمت گذاری املاک واقع در طرح های عمومی و عمرانی شهرداری»، وکیل مدافع: فصلنامه داخلی کانون وکلای دادگستری خراسان، پاییز 1394، سال پنجم، شماره 14.
  3. جعفری لنگرودی، محمد جعفر (1378). مبسوط در ترمینولوژی حقوق، 5 جلد، چاپ اول، تهران: گنج دانش
  4. خمینی، روح الله(1410ق). تهذیب الاصول: تقریرات، چاپ اول، قم: انتشارات دارالفکر
  5. صدرزاده افشار،سید محسن (1973م). «سلب مالکیت به سبب منافع عمومی در حقوق فرانسه»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 13
  6. صفایی، سید حسین، رحیمی، حبیب الله(1393). مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد)، چاپ هفتم، تهران: انتشارات سمت
  7. طباطبایی موتمنی، منوچهر(1387). حقوق اداری، تهران: انتشارات سمت
  8. علیزاده خرازی، محمد مسعود(1388). بررسیتحلیلروابطاقتصادیموجرومستاجر، تهران: بنیاد حقوقی میزان
  9. قلی زاده منقوطای، احد (1396). «تحلیل چگونگی کارکرد حقوقی جایگزینی حق کسب، پیشه یا تجارت با حق سرقفلی»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی،  پاییز 1396، دوره 47، شماره 3، صص 510- 491
  10. کاتوزیان، ناصر(1384). عقود معین ج 1 : معاملات معوض- عقود تملیکی ، چاپ نهم، تهران: شرکت سهامی انتشار
  11. کاتوزیان، ناصر(1386) حقوق مدنی: الزامهای خارج از قرارداد: ضمان قهری، چاپ هفتم، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران
  12. کامیار، غلامرضا(1387). حقوق شهری و شهرسازی، چاپ سوم، تهران: انتشارات مجد
  13. کامیار، غلامرضا(1394). حقوق اداری اموال سلب مالکیت به سبب منفعت عمومی: مطالعه تطبیقی (ایران و فرانسه)، چاپ اول، تهران: انتشارات مجد
  14. گرجی،ابوالقاسم (1369). مقالات حقوقی، ج2، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران
  15. محقق داماد، سید مصطفی (1406ق). قواعد فقهی، ج1، چاپ دوازدهم، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی
  16. معین، محمد (1377). فرهنگ فارسی معین، ج 2، چاپ دوم، تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر
  17. مکارم شیرازی، ناصر(1411ق). القواعد الفقهیه، المجلد الثانی، الطبعه الثالثه، قم:مدرسه الامام امیرالمومنین
  18. میرزایی، علیرضا.(1392)، تملک اراضی توسط دولت و شهرداری ها، چ3، تهران: انتشارات بهنامی
منابع انگلیسی

  1. Barclay, Christoher(2010). Compulsory purchase and compensation, London: house of common library.
  2. Cambridge business English Dictionary (2011).Cambridge University Press
  3. Carnwath, Lord Justice, Beale, Hugh, Bridge, Stuart, Partington,  Martin and Wilkie, Alan (2002), The Law Commission: Consultation Paper No 165 TOWARDS A COMPULSORY PURCHASE CODE: (1) COMPENSATION, LondonWC1N 2BQ
  4. Denyer-Green, Barry(2014). Compulsory Purchase and Compensation, 10th Editon, London and New York: Routledge
  5. Department for Communities and Local Government (2011). Compulsory Purchase and Compensation: Owners and Occupiers, booklet 4, london: Compensation to Residential Communities and Local Government Publications
  6. Gray, Kevin(2002). Land Law and Human Rights, Willian Publishing
  7. Kalbro, Thomas (2007). "Private Compulsory Acquisition and the Public Interest Requirement", International Federation of Surveyors, Article of the Month, September 2007
  8. Plimmer, Frances(2008). "Compulsory Purchase and Compensation: an overviewof the system in England and Wales", Nordic Journal of Surveying and Real Estate Research, Special Series, Vol. 3,  p144-163
  9. Rapalje, stewat & l. Lawrence, Robert(1997). A Dictionary of American and English Law: with Difinition of the Technical Terms of the Common and Civil Law, The Law Book English ltd
  10. Vaughan, David & Smith, Lucy Clements(2014). "An introduction to compulsory purchase valuation principles spanning 150 years", Journal of Building Survey, Appraisal & Valuation Volume 3 Number 2, p184-189
  11. Office of the Valuer General (2017).Compensation Following Compulsory Acquisition, http://feedback@ovg.nsw.gov.au, 96/10/10
  12. www.isurv.com/site/scripts/documents_info.aspx?documentID=459&pageNumber=8, 96/10/10
  13. www.legslation.gov.uk/ukpga/1965/56/section20, 96/5/10
  14. thelawdictionary.org, 96/10/10
حقوق اسلامی

دوره 16، شماره 61
تابستان 1398
صفحه 7-35