حقوق اسلامی

مبانی استثنائات بهره برداری از حق اختراع

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مالیکت فکری پردیس فارابی دانشگاه تهران

چکیده

نظام حق اختراع بر اساس مبانی خاصی شکل گرفته که از جمله آنها ایجاد انگیزه در مخترع و احترام به کار اوست. در مقابل مبانی دیگری همانند رقابت وجود دارند که با مبانی مذکور در تزاحم بوده و البته مقدم بر آن مبانیند. با توجه به اینکه قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علایم تجاری ایران به تبع دیگر قوانین حقوق مالکیت فکری موجود در کشور های جهان، راه حل رفع این تزاحم را در به رسمیت شناختن استثنائات بهره برداری از حق اختراع می داند و در بند ج ماده 15 خود، این استثنائات را احصا می کند این مقاله در صدد است با استفاده از اسناد کمیته دائمی حق اختراع وایپو و دیگر اسناد موجود، مبانی خاصی که با مبانی ایجاد کننده حق اختراع در تزاحم بوده و پذیرش استثنائات را موجه می سازد روشن سازد. لذا بنظر می رسد مبانی استثنائات بهره برداری از حق اختراع در 5 بخش کلی مبانی اقتصادی، حقوقی، فرهنگی و اجتماعی، سلامت و امنیت و نیز در چارچوب مبانی فقهی قابل بررسی است.

کلیدواژه‌ها

 

  1. بجنوردی، سید محمدحسن؛ القواعد الفقهیه؛ تحقیق: مهدی مهریزی و محمدحسن درایتی؛ ج1، قم: دلیل ما، 1382.
  2. حبیبی مجنده، محمد؛ حقوق مالکیت فکری و حقوق بشر: تعامل‌ها و تعارض‌ها؛ چ1، قم: انتشارات دانشگاه مفید، 1394.
  3. حکمت‎نیا، محمود؛ مبانی مالکیت فکری؛ چ2، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1384.
  4. دراهوس، پیتر؛ فلسفه مالکیت فکری؛ ترجمه محمود حکمت‎نیا؛ چ1، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1391.
  5. صفایی، سید حسین، حبیب الله رحیمی؛ مسئولیت مدنی: الزامات خارج از قرارداد؛ چ5، تهران: سمت، 1392.
  6. صدر، سید محمدباقر؛ ‌بحوث فی شرح العروة الوثقى‌؛ ج4، چ2، قم: مجمع الشهید آیت الله الصدر العلمی، 1408 ق.
  7. فرحی، سید علی؛ تحقیق در قواعد فقهی اسلام؛ چ1، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع)، 1390.
  8. قهرمانی، نصرالله؛ «مطالعه تطبیقی چگونگی رفع تعارض اصل تسلیط با قاعده لاضرر»؛ نشریه کانون وکلا، ش188 و 189، بهار و تابستان 1384.
  9. محقق داماد، سید مصطفی؛ قواعد فقه: بخش مدنی؛ ج1، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، 1387.
  10. محمدزاده وادقانی، علیرضا؛ گفتاری در حقوق بین‌الملل مولف و حقوق مجاور؛ تهران: نشر میزان، 1393.
  11. موسوی خمینی(امام)، سید روح‎الله؛ تحریر الوسیله؛ چ1، قم: موسسه مطبوعات دارالعلم، بی‎تا.
  12. میرحسینی، سید حسن؛ حقوق اختراعات؛ چ1، تهران: نشر میزان، 1387.
  13. میرحسینی، سید حسن؛ فرهنگ حقوق مالکیت معنوی ـ حقوق مالکیت صنعتی؛ ج2، چ2، تهران: انتشارات میزان، 1391.
  14. نادری‎زاده، راضیه؛ استثنائات حقوق مالکیت فکری درآثار مطبوعاتی، رادیو و تلویزیون؛ پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق دانشگاه قم، 1393.
  15. نوروزی، حسین، شهرام وصفی و دیگران؛ نقش نظام حقوق مالکیت فکری در توسعه اقتصاد دانش محور؛ ج1، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، 1392.
    1. Abramowitz, Michael; “Perfecting Patent prizes”; Vanderbilt law Rev, 56, 2003.
    2. Adelman, Martin J., Randal R. Rader and John R.Thomas; Cases and Materials on Patent Law; GW Law Faculty Publications, 2009.
    3. Bently, Lionel, Brad Sherman, Denis Borges Barbosa, Shamnad Basheer, Coenraad Visser & Richard Gold; Exclusions from Patentability and Exceptions and Limitations to patentees’ Rights; World Intellectual Property Organization, 2010.
    4. Colston, Catherine; Principles of intellectual property law; London: Cavendish Publishing, 1999.
    5. Elias, Stephen & Richard Stim; Patent, Copyright & Trademark; 7th edition, Berkeley: Nolo and Richard Stim, 2004.
    6. Ghidini, Gustavo; Innovation, Competition and Consumer Welfare in Intellectual Property Law; Massachusetts: Edward Elgar Publishing, 2010.
    7. IIP Bulletin; Exceptions to and Limitation of the Effect of Patent Right; Vol 14, Japan, 2005.
    8. Johnson, Jennifer A.; “The Experimental Use Exception in Japan: A Model for U.S. Patent Law”; Pacific Rim Law & Policy Journal, Vol 12, No 2, 2003.
    9. O'Rourke, Maureen A.; “Toward a Doctrine of Fair Use in Patent Law”; Columbia Law Review Association, No 5, Vol 100, 2000.
    10. Martin, Brian; “Against Intellectual Property”; Philosophy and Social Action, 21(3), July-September 1995.
    11. Penner, James E.; “The Bundle of Rights: Picture of Property”; Ucla Law Review, 43(3), 1996.
    12. Prifi, Viola; The Breeder’s Exception to Patent Rights: Analysis of Compliance with Article 30 of the TRIPS Agreement; Munich: Max Planck Institute for Innovation and Competition, 2015.
    13. Rodrigues Jr, Edson Beas; The General Exception Clauses of TRIPS Agreement; New York: Cambridge University Press, 2012.
    14. WIPO 1; Compilation of Responses to the Questionnaire on Exceptions and Limitations to Patent Rights, SCP/17/3 ANNEX II, Geneva: World Intellectual Property Organization, 2014.
    15. WIPO 2; Exceptions and Limitations to Patent Rights: Private and/or Non-Commercial Use; SCP/20/3, Geneva: World Intellectual Property Organization, 2014.
    16. WIPO 3; Exceptions and Limitations to Patent Rights: Use of Articles on Foreign Vessels, Aircrafts and Land Vehicles; SCP/20/7, Geneva: World Intellectual Property Organization, 2014.
    17. WIPO 4; Exceptions and Limitations to Patent Rights: Exhaustion of Patent Rights; SCP/21/7, Geneva: World Intellectual Property Organization, 2014.
    18. WIPO 5; Exceptions and Limitations to Patent Rights: Acts for Obtaining Regulatory Approval from Authorities; SCP/21/3, Geneva: World Intellectual Property Organization, 2014.
    19. WIPO 6; Exceptions and Limitations to Patent Rights: PRIOR USE; SCP/20/6, Geneva: World Intellectual Property Organization, 2014.
    20. WIPO 7; Exceptions and Limitations to Patent Rights: Extemporaneous Preparation of Medicines; SCP/20/5, Geneva: World Intellectual Property Organization, 2014.
    21. WIPO 8; Exceptions and Limitations to Patent Rights: Experimental Use and/or Scientific Research; SCP/20/4, Geneva: World Intellectual Property Organization, 2014.
حقوق اسلامی

دوره 15، شماره 59
زمستان 1397
صفحه 141-172