ضمان مدنی ناشی از نقض حق فکری: دعوای مسؤولیت یا استیفا؟

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق خصوصی پردیس فارابی دانشگاه تهران

چکیده

نقض حق فکری دیگران، تخلف از احکام حقوق مالکیت فکری است که آثار موضوعی و حکمی گوناگون دارد؛ اما به نسبت اهمیت آن، حقوق‌دانان تحلیل دقیقی در باره آن ارایه نداده‌اند. سود و زیان ناقض و دارنده حق فکری از جمله آثار مهم نقض در روابط خصوصی دارنده نخستین یا انتقال‏گیرنده حق و ناقض حق فکری است. دعوای مسؤولیت مدنی که با بیشترین اقبال در دعاوی مدنی ناشی از نقض حق فکری روبرو شده، توان پوشش همه موقعیت‏های فوق را ندارد؛ لذا بایستی از نهاد استفاده بلاجهت برای تعیین تکلیف سود حاصل از نقض یاری گرفت. در کنار مطالعه دعوای استرداد در نقض حق فکری، وضعیت ذهنی ناقض حق نیز از جمله موضوعات مطالعه نوشته حاضر است. همچنین، ممکن است علاوه بر سودی که به خوانده تعلق می‌گیرد، زیان یا حتی سودی نصیب خواهان شود؛ این نیز از جمله ابهاماتی است که سعی شده در مقاله حاضر بر طرف شود.

کلیدواژه‌ها


  1.  

    1. ایمان‌زاده ارباطان، داود؛ استفاده بلاجهت (اکل مال به باطل) در قرآن کریم؛ پایان‏نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی ‏دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 1380.
    2. بابایی، ایرج؛ حقوق مسئولیت مدنی و الزامات خارج از قرارداد؛ تهران: بنیاد حقوقی میزان، 1394.
    3. باریکلو، علی‌رضا؛ مسئولیت مدنی؛ چ5، تهران: بنیاد حقوقی میزان، 1393.
    4. ‏جعفری‌لنگرودی، محمدجعفر؛ دوره حقوق مدنی: حقوق تعهدات؛ چ3، تهران: کتابخانه گنج دانش، 1378.
    5. ‏حسن‏پور، محمدمهدی؛ «حقوق پدیدآورنده برنامه رایانه‏ای؛ مطالعه تطبیقی»؛ مجله حقوقی ‏دادگستری، ش50 و 51، 1384.
    6. حکمت‌نیا، محمود؛ مبانی مالکیت فکری؛ چ2، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1387.
    7. رجبی، عبدالله؛ «ضمان ناشی از آتش‌افروزی در حقوق اسلامی»؛ مجله پژوهش‌های فقهی، دوره 11، ش4، 1394.
    8. ‏ــــــــ؛ احقاق شخصی حق (خود دادگری)؛ تهران: شرکت سهامی انتشار، 1393.
    9. ‏رحیمی، حبیب‌الله؛ استفاده بلاجهت (مطالعه تطبیقی)؛ رساله دکترای حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه ‏تهران، 1380.
    10. ‏زرکلام، ستار؛ حقوق مالکیت ادبی و هنری؛ تهران: سمت، 1387.‏
    11. سیدیزدی، سیدکاظم؛ العروة ‌الوثقی؛ قم: مؤسسه نشر اسلامی، 1420ق.
    12. ‏صفایی، سیدحسین؛ «استفاده بلاجهت با وجود رابطه قراردادی»؛ مقالاتی ‏درباره حقوق مدنی و حقوق تطبیقی، تهران: میزان، 1375.‏
    13. ‏کاتوزیان، ناصر؛ الزام‏های خارج از قرارداد: ضمان قهری؛ ج2، چ3، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1382.‏
    14. ‏ــــــــ؛ قواعد عمومی قراردادها (اجرای عقد و عهدشکنی، ‏مسئولیت قراردادی)؛ ج4، چ2، تهران: شرکت انتشار، 1376.‏
    15. ‏میرحسینی، سیدحسن؛ حقوق اختراعات؛ تهران: میزان، 1387.‏
    16. نصرآبادی، مصطفی؛ «ماهیت و چگونگی نقض حقوق مادی آفرینش‌های ادبی و هنری»؛ فصلنامه تخصصی دین و قانون، ش9، 1394.
      1. Bainbridge, David; Introduction to Computer Law; 5th ed., Pearson Education Limited, 2004.
      2. Blair, Roger D. & Thomas f. Cotter; Intellectual Property (Economic and legal Dimensions of Rights and Remedies); Cambridge university Press, 2005.
      3. Branahl, Udo; Medienrecht: Eine Einführung; 7. Verlage, Springer VS, 2013.
      4. Burrows, Andrew & Ewan McKendrick & James Edelman; Cases and Materials on the Law of Restitution; 2nd ed., Oxford pub, 2006.
      5. Cane, Peter; the Anatomy of Tort Law; First ed., Oxford: Hart Publishing, 1997.
      6. _________; Tort Law and Economic Interest; 2nd ed., Oxford: Clarendon Press, 1996.
      7. Carbonnier, Jean; Droit Civil: Les Obligations; t. 4, 22e édition refondre, Paris: Thémis, 2000.
      8. Clive, Eric; "Restitution and Unjustified Enrichment (Chapter 15)"; Towards a European Civil Code; 2nd ed., Hague: Kluwer Law International, 1998.
      9. Colston, Catrine & Jonathan Galloway; Modern Intellectual Property Law; 3rd ed., routledge, 2010.
      10. Giglio, Francesco; “A Systematic Approach to Unjust and Unjustified Enrichment”; Oxford Journal of Legal Studies; vol. 23, no. 3, 2003.
      11. Gordley, James & Arthur Taylor von Meheren; an Introduction to the Comparative Study of Private law: Readings; Cases, Materials, Cambridge Universities Press, New York, 2006.
      12. Dalloz; Petit Dictionnaire de Droit; Paris: Dalloz, 1951.
      13. Lloyd, Ian J.; Information Technology Law; 6th ed., Oxford University Press, 2011.
      14. Mazeaud, Henri & Léon et Jean; Leçons de Droit Civil (Obligations); Par François Chabas, t. II, 1er, Paris: Montchrestien, 1998.
      15. Viney, Geneviève & Patrice Jourdin; Traité de Droit Civil: Les effets de la Responsabilité; Sous la Direction de Jaque Ghestin, 2e éd, 2001.
      16. World Intellectual Property Organization (Wipo; Wipo Intellectual Property Handbook, 2nd ed., Wipo Publication, 2008.
      17. Wolfrum, Rudiger, Peter-Tobias Stoll; "Max Planck Commentaries on World Trade Law"; WTO (Trade-related Aspects of Intellectual Property Rights), vol. 7 Mrtinus Nijhoff Publishers, 2009.